Hoe werkt de gemeenteraad?
Wat doet de gemeente?
De gemeente heeft verschillende taken. De gemeente beslist bijvoorbeeld waar huizen gebouwd mogen worden, waar wegen aangelegd worden en geeft vergunningen aan horecabedrijven. Daarnaast heeft de gemeente taken in het sociaal domein, zoals de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning. De gemeente houdt toezicht op bijvoorbeeld de kwaliteit van de kinderopvang en naleving van de leerwetplicht. De gemeente verstrekt ook rijbewijzen en paspoorten.
Het gemeentebestuur
Elke gemeente in Nederland heeft een gemeenteraad en een college van burgemeester en wethouders (B en W). Dit samen noemen we het gemeentebestuur. De gemeenteraad en het college van B en W hebben verschillende verantwoordelijkheden.
Bekijk ons college van burgemeester en wethouders.
Samenstelling gemeenteraad
De gemeenteraad van Borger-Odoorn telt 21 gemeenteraadsleden, verdeeld over acht politieke partijen (fracties). De burgemeester is voorzitter van de gemeenteraad, maar is daarvan geen lid.
Bekijk wie onze raadsleden zijn.
Burgemeester
De Burgemeester is voorzitter van het college van burgemeester en wethouders en voorzitter van de gemeenteraad. Ook heeft de burgemeester een eigen aandachtsgebied binnen het college van B en W. In het college van B en W mag de burgemeester meestemmen over besluiten. In de gemeenteraad niet.
Daarnaast is de burgemeester verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in de gemeente.
De burgemeester wordt niet gekozen, maar benoemd door de Kroon. Dat gebeurt op voordracht van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties na een aanbeveling van de gemeenteraad. De benoeming geldt voor zes jaar. De gemeenteraad heeft een rol bij de sollicitatie en (her)benoeming.
Wat doet de gemeenteraad?
De gemeenteraad is de vertegenwoordiging van de bevolking. Daarom wordt de raad direct gekozen door de inwoners. Eén keer in de vier jaar zijn er gemeenteraadsverkiezingen.
De raad is als vertegenwoordiger van onze inwoners het hoogste orgaan van de gemeente Borger-Odoorn. De gemeenteraad heeft drie hoofdtaken:
- De raad stelt de grote lijnen vast voor het beleid van de gemeente. Dit heet ook wel de 'kaderstellende rol' van de gemeenteraad. De leden van de gemeenteraad stellen de kaders vast van wat we in Borger-Odoorn willen bereiken en geven aan hoeveel geld daarvoor beschikbaar wordt gesteld. Wat de gemeente ervoor gaat doen, is de uitvoerende taak van het college van burgemeester en wethouders.
- De raad controleert of het college van burgemeester en wethouders zijn taken goed uitvoert. Dit heet de 'controlerende rol' van de gemeenteraad.
- De raad vertegenwoordigt de inwoners van de gemeente. Dit heet de 'volksvertegenwoordigende rol'. Om de inwoners goed te kunnen vertegenwoordigen onderhouden de raadsleden contact met inwoners, bedrijven en instellingen. Ook worden inwoners actief uitgenodigd om hun mening te laten horen en zelf met initiatieven te komen. Op deze manier kunnen de raadsleden de belangen goed afwegen bij het nemen van besluiten.
De gereedschapskist van de raad
De raad heeft verschillende middelen voor het uitvoeren van zijn taken:
- Stellen van schriftelijke vragen. Over uiteenlopende onderwerpen en procedures kunnen de raadsleden schriftelijke vragen stellen aan het college.
- Actualiteitenraad tijdens de raadsvergadering. Tijdens de raadsvergadering kunnen de raadsleden mondelinge vragen stellen aan het college die actueel van aard zijn.
- Motie. Hiermee kan de raad het college oproepen om iets te doen, zoals het uitvoeren van een onderzoek. Maar met een motie kan de raad ook een signaal afgeven of een mening kenbaar maken over een bepaald onderwerp.
- Amendement. Tijdens een raadsvergadering kunnen raadsleden een voorstel voor een wijziging doen op een voorgesteld besluit, verordening, plan of beleidsnota door middel van een amendement.
- Initiatiefvoorstel. Een raadslid kan zelf een voorstel doen aan de gemeenteraad voor nieuw beleid, aanpassingen van kaders of een verordening. Een initiatiefvoorstel gaat verder dan een motie. Een initiatiefvoorstel is net als een raadsvoorstel, maar dan vanuit een raadslid in plaats vanuit het college.
- Interpellatie. Dit is het ondervragen van het college over politiek (zeer) gevoelige onderwerpen waarover het college verantwoording moet afleggen aan de raad.
- Recht van onderzoek. Onderzoek laten doen naar het uitgevoerde beleid van het college.
- Budgetrecht. Het college wordt door de gemeenteraad gemachtigd om uitgaven te doen en inkomsten te verwerven en de raad controleert dat bij de jaarrekening.
Daarnaast krijgt de gemeenteraad hulp van de Rekenkamer.